Αντιπυραυλική ασπίδα και στο Αιγαίο

Ρεπορτάζ

ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

Υπερσύγχρονα πολεμικά πλοία προτίθενται να αναπτύξουν οι Αμερικανοί για την αντιμετώπιση της ιρανικής απειλής και ένα πυραυλοφόρο σκάφος του Αμερικανικού Ναυτικού χαρτογραφεί συγκεκριμένες περιοχές

Οι Αμερικανοί προσανατολίζονται να αναπτύξουν υπερσύγχρονα πολεμικά πλοία στο Αιγαίο για την αντιπυραυλική ασπίδα που σχεδιάζουν να θέσουν σταδιακά σε εφαρμογή ως το τέλος του 2011.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος», το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό έστειλε ήδη στην Ελλάδα σκάφος για επίδειξη συστημάτων, αλλά και για «χαρτογράφηση» συγκεκριμένων περιοχών.

 

Η κίνηση αυτή της Ουάσιγκτον θα μπορούσε να μεταβάλει τα δεδομένα στο Αιγαίο, αν και όπως επισημαίνουν υψηλόβαθμες διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές υπάρχουν τουλάχιστον δύο παράγοντες που καθιστούν πρόωρα οποιαδήποτε συμπεράσματα: η στάση της Ρωσίας και η στάση της Τουρκίας.

Οι προθέσεις της Ουάσιγκτον συνδυάζονται κατά ορισμένους και με τις αλλαγές στη Δομή Διοίκησης του NATO που αποφασίστηκαν την περασμένη Τετάρτη σιη σύνοδο των υπουργών Άμυνας της Συμμαχίας σης Βρυξέλλες.

Άλλωστε η αντιπυραυλική ασπίδα είναι ένα σχέδιο που προωθείται βασικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε συνεργασία με το NATO.

Ωστόσο, για να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει απρόσκοπτα η αντιπυραυλική άμυνα στη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας πρέπει να πάψουν να υφίστανται βαρίδια και ειδικές συνθήκες, όπως αυτές που έχουν διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες στο Αιγαίο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Οι Αμερικανοί, σύμφωνα με εκτιμήσεις, κάνουν σχέδια και όσον αφορά την υπερσύγχρονη βάση της Σούδας στην Κρήτη, όπου θα μπορούσαν να ελλιμενίζονται τα πλοία που ενδέχεται να αναπτυχθούν.

Οι γνωρίζοντες το παρασκήνιο επιμένουν μάλιστα ση η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει το «χαρτί» της αντιπυραυλικής ασπίδας για να αποσπάσει σημαντικά ανταλλάγματα και να προωθήσει τα εθνικά συμφέροντα.

■ To «USS Monterey» και τα αμερικανικά σχέδια

Στις 17 Μαΐου κατέφθασε στην Ελλάδα το αμερικανικό πολεμικό σκάφος «USS Monterey». Το αμερικανικό πλοίο απέπλευσε τον περασμένο Μάρτιο από το Νόρφολκ της Βιρτζί­νια για τη Μεσόγειο, όπου θα παραμείνει για περίπου έξι μήνες.

Όπως είχε ανακοινώσει λίγο πριν από την αναχώρησή του ο Τζον Πλαμπ. διευθυντής του Τμήματος Πυρηνικής και Αντιπυραυλικής Πολιτικής στο αμερικανικό Πεντάγωνο, το «USS Monterey» αποτελεί προπομπό για την ανάπτυξη της πρώτης φάσης της αντιπυραυλικής άμυνας με σκοπό την αντιμετώπιση της ιρανικής απειλής.

Η επιλογή του «USS Monterey» μόνο τυχαία δεν είναι, Είναι ένα από αυτά που φέρουν το υπερσύγχρονο σύστημα Aegis στο οποίο θα βασιστεί η αντιπυραυλική ασπίδα.

To Aegis είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα που διαθέτει ραντάρ που εντοπίζουν εχθρικούς πυραύλους και μπορούν να τους καταρρίψουν.

Μάλιστα, οι Αμερικανοί έκαναν και επίδειξη των δυνατοτήτων του συστήματος σε έλληνες αξιωματούχους.

Δεν πρέπει επίσης να λησμονείται ότι η συμφωνία για την ανάπτυξη πλοίων με συστήματα Aegis δεν θα γίνει σε συμμαχικό πλαίσιο, αλλά με διμερείς συμφωνίες των Αμερικανών και των χωρών όπου θα αναπτυχθούν.

Δεν έμειναν όμως μόνο στην επίδειξη.

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, το αμερικανικό πολεμικό σκάφος, το οποίο βρίσκεται ακόμη στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου και θα κινηθεί και ανατολικά της Κρήτης, θα πάει σε συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές με βάση τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους οι Αμερικανοί για τις πιθανές θέσεις των ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων.

Από αυτές τις θέσεις θα ελέγξει κατά πόσο μπορεί να εντοπίσει καθαρά εχθρικούς πυραύλους με σκοπό την καταστροφή τους.

Οι Αμερικανοί έδειξαν ήδη από τον Νοέμβριο του 2009 ότι ενδιαφέρονται να εγκαταστήσουν κομμάτια της αντιπυραυλικής ασπίδας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Τότε, λίγο μετά την ανάληψη της ηγεσίας από το ΠαΣοΚ, είχαν επισκεφτεί την Αθήνα οι βοηθοί υπουργοί Άμυνας των ΗΠΑ κκ. Αλεξάντερ Βέρσμπαου και Τζέιμς Τάουνσεντ, στο πλαίσιο των υψηλόβαθμων ελληνοαμερικανικών συνομιλιών (high-level talks).

Ετέθη το ζήτημα της αντιπυραυλικής άμυνας, καθώς τον Σεπτέμβριο του 2009 ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε ανακοινώσει την αλλαγή των σχεδίων του προκατόχου του Τζορτζ Μπους, ώστε, αντί για την εγκατάσταση βάσεων σε Πολωνία και Τσεχία, η πρώτη φάση του συστήματος να λειτουργήσει με πλωτά μέσα βασισμένα στο σύστημα Aegis.

Τα Στενά και ο ρόλος Ρωσίας και Τουρκίας

Το ερώτημα είναι γιατί οι Αμερικανοί δείχνουν να στρέφονται στο Αιγαίο. Αν και οι συζητήσεις επί του θέματος διεξάγονται σε βαθύ παρασκήνιο, αξιόπιστες πηγές σημειώνουν ότι αρχικά είχαν επιλεγεί δύο περιοχές για την εγκατάσταση συστημάτων της αντιπυραυλικής άμυνας.

Η μία βρισκόταν στον Εύξεινο Πόντο, κοντά σιη Βουλγαρία, και η δεύτερη στην Ανατολική Μεσόγειο, κάπου κοντά στην Κύπρο.

Η πρώτη εκδοχή συνάντησε, όπως ήταν αναμενόμενο, την αντίδραση της Μόσχας. Η Ρωσία αισθάνεται αλλεργία με την αντιπυραυλική ασπίδα κοντά στα σύνορά της ήδη από τους σχεδιασμούς της περιόδου Μπους.

Ωστόσο ούτε η παρουσία αμερικανικών σκαφών στον Εύξεινο Πόντο την έκανε να αισθάνεται ασφαλέστερη.

Οι Ρώσοι συμφώνησαν στην τελευταία σύνοδο κορυφής του NATO στη Λισαβόνα να συνεργαστούν με τη Συμμαχία στην αντιπυραυλική ασπίδα για να έχουν και πρόσβαση στην τεχνολογία της, γνωρίζουν πολύ καλά όμως ότι οι Αμερικανοί δεν θα τη μοιραστούν εύκολα.

Όσον αφορά την Τουρκία, η οποία θέλει να παίξει ρόλο στην αντιπυραυλική ασπίδα, δεν επιθυμεί να δει .ξένα πολεμικά πλοία να εισέρχονται στον Εύξεινο Πόντο.

Υποστηρίζει σθεναρά τις προβλέψεις της Σύμβασης του Μοντρέ του 1936 για το καθεστώς των Στενών που της επιτρέπει να αρνείται τη διέλευση ξένων στρατιωτικών πλοίων.

Σε σχέση δε με την Ανατολική Μεσόγειο, το ανεπίλυτο Κυπριακό και η ευρύτερη πλέον αστάθεια στη Μέση Ανατολή θα μπορούσαν να εγείρουν εμπόδια στην ανάπτυξη της ασπίδας.

ΒΗΜΑ